Wat is psychosomatiek?

De psychosomatiek houdt zich bezig met de wisselwerking tussen je lichaam en je psyche. Anders gezegd: hoe je je lichamelijk voelt, heeft effect op je humeur of stemming en op je mogelijkheid om je te concentreren, na te denken of je dingen te herinneren. Andersom kan je humeur of stemming ook effect hebben op hoe je je lichamelijk voelt. 

"Lichamelijke klachten kunnen een negatieve invloed hebben op hoe iemand mentaal en emotioneel functioneert en andersom."

Ieder mens ervaart in meerdere of mindere mate psychosomatiek. Denk aan de kriebels in je buik of het continu moeten plassen als je zenuwachtig bent voor een examen. Of aan de pijn aan je nek of hoofd als je even door moet om die deadline te kunnen halen. Het feit dat je altijd verkouden wordt als je veel aan je hoofd hebt, duizelig wordt als je te gehaast van alles aan het doen bent, of tegen dingen aanloopt, of dingen uit je handen laat vallen. Net op het moment dat je snel weg moet je sleutels niet kunt vinden. Maar ook het blozen als je je geneert, het warm krijgen als die leuke persoon in je buurt is, heerlijk onbedaard kunnen lachen als je blij bent is allemaal psychosomatiek. Je lichaam voelt anders als je boos bent, dan wanneer je bang of blij bent. Je voelt je emotioneel vaak anders wanneer je lichamelijk pijn hebt, dan wanneer je je lichamelijk ontspannen, fijn en soepel voelt. 

Binnen de psychosomatische fysiotherapie behandelen we mensen waarbij de psychosomatische wisselwerking klachten veroorzaakt of in stand houdt van lichamelijke aard. Soms is die wisselwerking helemaal niet duidelijk voelbaar voor degene die de klachten heeft. Vaak omdat de wisselwerking erin sluipt zonder dat je het in de gaten hebt. Maar je kunt je misschien voorstellen dat als iemand pijn heeft en steeds maar weer tegen grenzen aanloopt, dat dat frustratie of angst teweeg kan brengen. Die frustratie of angst veroorzaakt dan op zichzelf meer klachten, of vestigen de aandacht meer op de pijn, waardoor iemand niet meer goed in staat is de leuke dingen van het leven te ervaren. Iemand die niet lekker in zijn vel zit of de neiging heeft steeds over zijn of haar grenzen heen te gaan kan weer last krijgen van lichamelijke ongemakken. Soms lijkt er helemaal geen wisselwerking te zijn, maar wordt door de arts toch geen duidelijke fysieke oorzaak gevonden voor de klachten. Het komt ook voor dat de klachten ernstiger zijn dan verklaard kan worden op basis van de lichamelijke onderzoeken. Al deze klachten worden lichamelijk onvoldoende verklaarde klachten genoemd. 30 tot 50% van de mensen die de huisarts bezoeken met lichamelijke klachten vallen in deze categorie. Dit percentage is zelfs nog hoger bij medisch specialisten. De psychosomatisch fysiotherapeut heeft zich gespecialiseerd in het onderzoek en de behandeling van mensen die last hebben van lichamelijk onvoldoende verklaarde klachten of stressgerelateerde klachten. Het specialisme is sinds 2005 erkend door het koninklijk Nederlands genootschap voor fysiotherapie. In 2009 studeerden de eerste professional masters in de psychosomatische fysiotherapie af waarmee Nederland voorop loopt in de wereld.